Badanie ewaluacyjne projektu systemowego „Lepsze jutro" realizowanego przez Powiatowy Urząd Pracy w Poznaniu w ramach Poddziałania 6.1.3 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki zostało wykonane na zlecenie Powiatowego Urzędu Pracy w Poznaniu przez firmę BioStat z siedzibą w Rybniku. Badanie zrealizowano w okresie od października do listopada 2010 r.

Celem ewaluacji była ocena jakości projektu systemowego, w tym ocena wpływu działań podejmowanych w ramach projektu na podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudnienia jego uczestników. Badanie odnosi się do połowy okresu wdrażania projektu, obejmując czas jego realizacji od 01.04.2008 r. do 31.12.2009 r.
 

Cele projektu w odniesieniu do problemów lokalnego rynku pracy

W oparciu o dokumenty systemowe oraz projektowe, a także diagnozę problemów lokalnego rynku pracy, dokonano oceny adekwatności przyjętego celu ogólnego oraz celów szczegółowych projektu
z punktu widzenia specyfiki problemów społeczno-gospodarczych powiatu. Uwzględniono także cele określone dla Działania 6.1 oraz cele strategiczne Priorytetu VI Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Informacje zebrane w toku niniejszego badania potwierdzają, że cele projektu „Lepsze jutro" dobrze odpowiadają problemom lokalnego rynku pracy. Zastosowane w projekcie systemowym instrumenty rynku pracy przyczyniają się bezpośrednio do realizacji celów i wskaźników  Działania 6.1, Priorytetu VI Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki

Realizacja celów projektu

W okresie realizacji projektu w latach 2008-2009 wykonane zostały wszystkie przewidziane do przeprowadzenia zadania. Udział w prowadzonych formach wsparcia ogółem zakończyła jednak nieco mniejsza od zakładanej liczba osób. Stopień realizacji założeń projektu odnośnie liczby osób kończących udział w projekcie jest nieznany w obrębie poszczególnych grup docelowych beneficjentów,
z wyjątkiem grupy osób długotrwale bezrobotnych.  W kolejnym okresie realizacji projektu w latach 2010-2013 zalecane jest określenie wartości wskaźników docelowych odnośnie liczby osób objętych wsparciem z poszczególnych grup docelowych, ponieważ ich brak utrudnia analizę postępów realizacji projektu systemowego.

Zarządzanie projektem

Powiatowy Urząd Pracy w Poznaniu posiada odpowiednie zasoby lokalowe, kadrowe i czasowe do realizacji projektu. Zadania realizowane były terminowo, jednak w ciągu roku pojawiały się problemy, których nie można było przewidzieć wcześniej i konieczne było dokonywanie zmian we wnioskach
o dofinansowanie. Poziom współpracy pomiędzy pracownikami Urzędu a uczestnikami projektu oceniany jest przez obie strony pozytywnie. Z przeprowadzonego wywiadu pogłębionego wynika, że środki finansowe przeznaczone na realizację projektu były wystarczające. Jeśli byłaby jednak możliwość zagospodarowania większych środków zostałyby one przeznaczone na wsparcie w postaci jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej, jednak wymagałoby to również zwiększenia kadry pracowniczej.

Bariery i problemy związane z realizacją projektu

W  trakcie realizacji projektu systemowego pojawiały się problemy rekrutacji odpowiedniej liczby osób oraz rezygnacji uczestników z udziału w stażach i szkoleniach. Ponadto w przypadku szkoleń zdarzało się, że uczestnicy nie uzyskiwali zdolności lekarskiej, a koszty szkoleń i badań lekarskich okazywały się wtedy niższe niż zostało założone w budżecie. W przypadku staży i przygotowania zawodowego wprowadzano zbyt wygórowane oferty stażowe, odnotowano również problemy z realizacją zakładanych wskaźników oraz problem zmniejszenia zainteresowania ofertami stażowymi w okresie wakacyjnym. W przypadku jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej pojawiały się trudności związane ze zmianami kwot dofinansowania.

Powyższe problemy rozwiązywano poprzez wprowadzanie zmian we wnioskach o dofinansowanie, monitoring realizacji projektu, spotkania zespołu projektowego, poprzez prośby do Instytucji Pośredniczącej o interpretację problemów i sytuacji, jakie napotkano w trakcie realizacji projektu. Kontaktowano się w tym celu z opiekunem ds. Projektu Wojewódzkiego Urzędu Pracy, a uzyskiwana pomoc oceniona została w wywiadzie jako wystarczająca.

Ocena sposobu doboru instrumentów rynku pracy – skuteczność i użyteczność

Około 55% uczestników wywiadu telefonicznego przyznaje, że otrzymana pomoc przyczyniła się do zmian w ich życiu zawodowym,  natomiast dla około 58% uczestników udział w projekcie sprawił, że lepiej radzą sobie w życiu zawodowym.

Zmiana, która zaszła w wyniku podjęcia udziału w projekcie, zdaniem około 74% badanych przyniosła poprawę sytuacji zawodowej. Wywiady przeprowadzone wśród beneficjentów wskazują, że odniesione korzyści z udziału w projekcie systemowym w największym stopniu dotyczą podwyższenia posiadanych kwalifikacji zawodowych. Ponad 26% badanych nauczyła się – dzięki udziałowi w projekcie – samodzielnie poszukiwać pracy, a blisko 22% badanych znalazła zatrudnienie.
Z punktu widzenia uczestników, instrumentami rynku pracy które w najbardziej skuteczny sposób przyczyniają się do zmiany sytuacji zawodowej są jednorazowe środki na prowadzenie działalności gospodarczej, a następnie staże. Stosunkowo najniżej oceniana jest skuteczność szkoleń, kursów, warsztatów.
Wyniki wywiadu telefonicznego wskazują, że zakres wsparcia otrzymanego w ramach projektu zdaniem większości badanych okazał się wystarczający.

Trwałość działań podejmowanych w projekcie

Jak wskazują wyniki badania telefonicznego wśród osób, które zakończyły udział w projekcie w roku 2009, obecnie, w co najmniej pół roku po zakończeniu udziału w projekcie systemowym aktywnych zawodowo pozostaje blisko 70% uczestników projektu, w tym zatrudnionych jest około 49%, a 19% prowadzi własną firmę.
Około 14% stanowią badani, którzy wprawdzie przyznają, że pomoc uzyskana w ramach projektu przyczyniła się do zmian w ich życiu zawodowym, jednak ich obecna sytuacja zawodowa wróciła do stanu sprzed rozpoczęcia udziału w projekcie. Spośród około 17% beneficjentów, którzy pozostają obecnie zarejestrowani w Urzędzie Pracy, 0,8% określa się jako osoby poszukujące pracy, natomiast pozostała część posiada status osoby bezrobotnej.